Kişinin uyuma durumunun çeşitli sebeplerden ötürü sağlıksızlaşmasına uykusuzluk denir. İnsomnia yani uykusuzluk hastalığı, Amerikan Psikiyatri Birliği’ne (APA) göre en sık rastlanan uyku bozukluğudur. Amerikan Psikoloji Derneği’nin istatistiksel verilerine göre, bugün her üç yetişkin bireyin birinde insomnia tanısı mevcut. Yine bu kaynaklar baz alınarak genele bakılırsa yetişkinlerin de ortalama %6-10’unda uykusuzluk sorunu görülebiliyor. 

Kişinin günlük temposuna gereken miktar da enerjisinin olmaması ve bu durumun uzun periyotlar halinde tekrarlaması ters giden bir şeyler olduğunun belirtisidir. Sağlık sorunlarına kapı açabilecek kadar önemli bir durum, yaşam kalitesinde düşüşe sebep olabilir. Gerekli ve yeterli uyku miktarı bireyler arasında farklılık gösterebilir. Ancak yetişkin bireyler için uzmanların tavsiye ettiği ortalama uyku süresi 6- 8 saat arasıdır. Bu şekilde bir soruna rastlandığında kesin tanı koyması adına bir hekime danışmanız gerekir.

Uykusuzluk Belirtileri Nelerdir?

Uykusuzluk tanısını koyan hekim belirtilerden yola çıkar. Farklı bireylerde belirtiler değişkenlik gösterse bile ortak görülen bazı belirtiler iki tip olarak incelenebilir. 

Birinci tip günlük işleyişi, eğitimi ve sosyal yaşantıyı sekteye uğratır. Gün içinde uyuklama, asabiyet, odaklanma ve hafıza sorunları en bilinen belirtilerdir. Uyanınca dinlenmiş hissedememe ve anksiyete diğer belirtilerdir. 

İkinci tip ise haftanın neredeyse yarısı boyunca ve en az 3 ay süreyle uykuya geçişte sorun yaşatır. Bunun dışında yorgunluk yada sabah gereğinden fazla erken uyanma gibi belirtileri vardır. Hatta sizi bir gecede 3 kereden daha fazla uyanma durumuna maruz bırakabilir. Uykusuzluk ileri zamanlarda psikolojik rahatsızlıklara yahut başka hastalıklara da sebep olabilir. 

Uykusuzluk Nedenleri Nelerdir?

Duygusal ya da fiziksel hastalıklar uykusuzluk nedeni olabilir. Bazı ekstrem durumlarda kronik hale gelmeden de uykusuzluk hali yaşanabilir. Genellikle depresyon, kronik stres ve psikolojik travmaya bağlı gerçekleşebilen bu tür ani ve geçici gelişmelere akut uyku sorunu denir. Yaklaşık bir ay yada daha fazla devam eden bir uykusuzluk durumu kronik olarak adlandırılabilir. Bunu yanında ilaç kullanımı, jetlag, tiroid hastalıkları gibi sebepler de uykusuzluğa yol açabilir. Işık, aşırı sıcak hava ve gürültü gibi durumlardan da kaynaklı olabilir. Bu özellikle, ileri yaşlarda daha sık rastlanabilen bir sağlık sorunudur. 

Uykusuzluk Çözümleri Nelerdir?

Genellikle kişinin zihin meşguliyeti gereğinden fazla olduğunda ve kendini rahat hissetmediğinde uyku ile ilgili sorunlara daha açıktır. Bu tür uyku sorunları psikofizyolojik uykusuzluk olarak adlandırılır. Böyle bir uykusuzluk durumu bazen azalarak kaybolur bazen de beyin uyumamayı adet haline getirerek kronikleştirir. 

Duygusal durum bozuklukları uyku sorunlarına en çok sebebiyet veren kaynaklardır. Kişi yoğun stres altında iken uyku sorunu yaşayıp, geçiş dönemini atlattıktan sonra uyku düzenini yeniden kazanabilir. Uykusuzluk günlük hayat kalitenizi düşürüyorsa uyku ilacı kullanmanız gerekebilir. Ancak böylesi uyku bozuklukları, başvuracağınız hekimin tavsiyeleri ve gerekli gördüğü durumlarda onun önerdiği ilaç tedavisi sayesinde aşılabilir. İlaç kullanımı sayesinde kişinin rutin aktivitelerine katılımda ve odaklanmada sorun yaşaması engellenebilir. 

Ani gelişen akut durumlar kısa süreli olduğundan tedavi gereksinimi duymadan da atlatılabilir. Eğer uykusuzluk probleminiz artık kronik hale geldi ise hastalığın kökenine inilmesi gerekir. İnsomnia’ya sebep olduğu düşünülen hastalıklar ortadan kalktığı halde uyku sorunu çözülemedi ise kişinin psikolojik açıdan bir muayeneden geçmesi gerekli olabilir. Kronik uyku sorunu meditasyon gibi rahatlatıcı yöntemler deneyebilirsiniz. Beslenme düzeninizi değiştirebilirsiniz, sağlıklı beslenmek bu noktada önemlidir. Son olarak rutin uyku saati belirlenmesi ile sorunu kontrol altına alabilirsiniz. Ancak bu, çaba gerektiren ve sabırlı davranılması gereken bir süreçtir.