Birlikte çıktığımız Sürdürülebilir Yaşam yolculuğumuzda sürdürülebilirliğin ne olduğuna artık daha hakimiz. Şimdi ise detaylara inerek kişisel hayatımızdaki alışkanlıklarımızı şekillendirme serüvenine adım atabiliriz. Fakat unutmamız gereken bir konu var, atacağımız adımlarda çevreyi nasıl koruyacağımızdan önce ona nasıl ve ne kadar zarar verdiğimizi öğrenmeliyiz ki etkili çözümlere ulaşabilelim.

Peki çevreye verdiğimiz zararlar ölçülebilir mi ve ölçülebilirse nasıl?

Günümüzde çevreye verdiğimiz zararlar gözle görülür ölçüde. Bu zararları ölçeklendirmek için ise kullanılan birden fazla terim bulunmakta. Bunlardan en yaygın olanı ve bireysel olarak kolaylıkla belirleyebileceğimiz ayrıca çevreye verdiğimiz etkilerin bir ölçümü olarak tanımlayabileceğimiz terim ise karbon ayak izidir. Karbon ayak izi bizlerin hayatımız boyunca gerçekleştirmiş olduğumuz aktiviteler sonucu doğrudan ya da dolaylı olarak ortaya çıkan sera gazı emisyon miktarının tanımıdr. Karbon ayak izinin bilimsel tanımı ise; KYOTO protokolü kapsamında belirlenmiştir, meydana gelen sera gazı emisyonlarının karbondioksit eşdeğeri olarak ifade edilir.  Yani kısacası karbon ayak izi çevreye verdiğimiz zararın ölçü birimidir.

Şimdi tanımlamamız gereken bir diğer terim ise sera gazlarıdır. Güneşten dünyamıza gelen ışınların bir kısmı yüzeyden yansır, yansıyan bu ışınlar atmosferde bulunan gazlar tarafından tutulur. Doğada aslında kendiliğinden bulunan bu sera gazlarının miktarı insan aktiviteleri sonucunda artar ve bununla birlikte atmosferin ısı tutma kapasitesinde de artış meydana gelir. Oluşan bu durum nedeniyle ise dünyamızın ortalama sıcaklığında artış meydana gelir. İşte bu artışı oluşturan etki sera gazı etkisi olarak tanımlanmaktadır. Temel olarak su buharı, karbondioksit, metan ve ozon gibi doğada kendiliğinden bulunan ancak insan aktiviteleri sonucu miktarlarının artması ile sera etkinin artmasına neden olan gazlar sera gazlarıdır.

Karbon ayak izi iki temel başlıkta incelenmektedir.

• Birincil İz: İnsanların bireysel aktiviteleri sonucu meydana gelen (evsel enerji tüketimleri, ulaşım tercihleri gibi) sera gazı emisyon miktarıdır.
• İkincil İz: İnsanların kullandığı ürünlerin üretimi, tüketimi ve bertarafı (ömrünü tamamladıktan sora dahil olduğu atık yönetimi süreci/süreçleri) sonucu meydana gelen sera gazı emisyon miktarıdır.

Bireysel ve toplumsal yaşantımız dikkate alındığında ise;  etki değerleri sırası ile enerji üretimi ve tüketimi, lojistik faaliyetler, sanayi, inşaat, tarım ve hayvancılık karbon ayak izi oluşumuna etki eden beş temel etmendir.

Bireysel karbon ayak izimizi hesaplamak istediğimiz zaman ise; bireysel aktivitelerimiz için kullanılan kaynakların ne kadar karbon salınımına neden olduğunu belirlememiz gerekir. Hayatımızda süre gelen alışkanlıklarımız karbon ayak izimizin miktarına direkt olarak etki etmektedir.  Elektrik tüketim miktarımız, ısınmak için tercih ettiğimiz yöntem, ulaşım tercihlerimiz, beslenme düzenimiz, tüketim alışkanlıklarımız karbon ayak izimizi belirleyen en temel etmenlerdir. Bu etmenleri oluşturan davranışlarımızda yapacağımız değişimler, karbon ayak izimizin artmasına veya azalmasına doğrudan etki etmektedir.

Karbon ayak izini ve etmenleri  belirledikten sonra atılacak adım ise karbon ayak izimizi azaltmak adına günlük hayatımızdaki davranışlarımızı yeniden şekillendirmektir. Bizleri hiç zorlamadan öncü olabilecek birkaç adım:

• Tek kullanımlık plastikleri hayatımızdan çıkarmak,
  • Plastik poşetler yerine bez çanta, file çanta
  • Plastik pipetler yerine cam, metal, bambu pipetler
  • Streç film yerine silikon kapaklar, balmumu kumaşlar
  • Plastik içecek şişeleri yerine matara ve termos gibi sürdürülebilir alternatifleri tercih etmek
• Mevsiminde yetişen meyve ve sebzelerle beslenmek
  • Hangi meyve ve sebzenin hangi mevsimde yetiştiğini tam olarak öğrenmek ve ona göre bir beslenme düzeni oluşturmak. Bu hem daha sürdürülebilir beslenmemizi hem de daha sağlıklı beslenmemizi sağlayacaktır.
• Hayvansal gıda tüketimini azaltmak ve mümkünse sınırlamak
• Kişisel bakımda; temiz içerikli, bizlere iyi bakarken diğer canlılara ve doğaya saygılı ürünlere öncelik vermek. Bunun için Watsons Sürdürülebilir Yaşam kategorisindeki ürünlere bir göz atabilirsiniz. https://www.watsons.com.tr/sayfalar/surdurulebilir-yasam
• Atık oluşumunu önlemek/azaltmak/ geri dönüşümü desteklemek
• İhtiyaçlarımızı ve isteklerimizi dengelemeyi öğrenmek
  • Hızlı moda akımı yerine sürdürülebilir moda anlayışını benimsemek
  • Tek seferlik ürünleri değil dayanıklı, doğa dostu, sürdürülebilir materyallerden üretilen ürünleri tercih etmek
• Yaşadığımız alanlarda gereksiz enerji kullanımının önüne geçmek

Bunlar günlük hayatımızda kolaylıkla uygulayabileceğimiz ilk adımlarımız olabilir ve her geçen gün daha fazlasıı birlikte başarabiliriz! Bu dünyada yalnız yaşamadığımızı ve onun bir parçası olduğumuzu hiçbir zaman unutmamalıyız. Ve attığımız adımlarla birlikte bizimle bu dünyayı paylaşan canlıları da unutmamalıyız. Watsons Türkiye ile çıkacağınız bu yolculukta, her gün birlikte daha çok öğrenecek ve sürdürülebilir yaşam adımlarını günlük rutininize daha çok dahil etmeye başlayacağız. Birlikte elimizden gelenin en iyisini yaparak bizler, gelecek nesiller ve diğer canlılar için yaşanabilir bir dünya oluşturabiliriz. Bir sonraki yazımıza kadar sürdürülebilir ve hoşçakalın!😊